بایگانی سال 2023

اختلاف پتانسیل خنثی (نول)  و هادی حفاظتی (ارت) علل، اثرات و راه حل

در حالت ایده آل، ولتاژ اندازه گیری شده بین نول و زمین باید صفر باشد. اما گاهی اوقات مقداری از اختلاف پتانسیل بین آنها وجود دارد. در اینجا، در این مقاله، به بررسی علل ولتاژ خنثی (نول) به زمین (ارت) ، تأثیر آن و نحوه کاهش آن می‌پردازیم.

توجه: اگر شما یک برق‌کار هستید که سیم‌کشی خود را عیب‌ یابی می‌کند یا یک مهندس نصب راه‌اندازی به دنبال عیب‌ یابی اتصالات کابل و مشکلات ولتاژ خنثی زمین هستید، در مکان مناسبی هستید. برای شما راه حلی داریم.

پریزهای برق خانگی مدرن از اتصالات خط، خنثی و زمین تشکیل شده است. تصویر یک مولتی متر را نشان می دهد که ولتاژ خنثی به زمین را می خواند. مشاهده می شود که ولتاژ 0.4 ولت در آنها وجود دارد. این ولتاژ بسیار کم است تا اثر نامطلوبی ایجاد کند.

در برخی موارد عوامل زیادی مانند سیم نامناسب، تغییر بار، ارت نامناسب و … اختلاف پتانسیل بین نول و ارت را بالا می برد. برای عملکرد صحیح و ایمن تجهیزات و اپراتور، چنین عواملی باید ردیابی و رفع شوند.

سطح ولتاژ قابل قبول بین نول و ارت چقدر است؟

در حالت ایده آل، نول به زمین باید کمتر از 0 ولت باشد. خنثی در محل ترانسفورماتور ارت می شود. ممکن است در انتهای بار، مقداری ولتاژ وجود داشته باشد، بسته به اینکه زمین خنثی چند اهم است، چه میزان بار به سیستم متصل است، وجود دستگاه های الکترونیکی قدرت که هارمونیک ها را به سیستم القا می کند و توزیع بار در سراسر سه فاز توصیه می شود این مقدار را زیر 3 ولت نگه دارید.

علل وجود اختلاف پتانسیل خنثی به زمین:

اگر مولتی متر شما ولتاژ خنثی به زمین را نشان می دهد، ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

– ارت نامناسب، ناشی از شل شدن میله های ارت، پارگی سیم یا خوردگی.

– الکترود زمین (چاه ارت) نامناسب

– اگراختلاف پتانسیل 220 ولت را بین نول و زمین و 0 ولت بین فاز و زمین اندازه گیری کنید، هادی فاز و نول معکوس شده اند.

– ارت نامناسب تابلوهای تابلو می تواند باعث اختلاف پتانسیل بین N و PE شود.

– اگر اختلاف پتانسیل اندازه گیری شده بین لوله های فلزی و زمین وجود داشته باشد، به این معنی است که لوله به درستی به سیستم زمین متصل نشده است.

– آسیب های عایق کابل

– در یک سیستم سه فاز با خنثی، بارگذاری نامتعادل می تواند باعث ایجاد ولتاژ خنثی شود. بارهای نامتعادل ممکن است باعث ایجاد جریان های خنثی سنگین شوند.

– اتصالات کوتاه

– خطای فاز به زمین

– در صنایع هارمونیک های فرکانس بالا توسط دستگاه های الکترونیکی قدرت تولید می شود و این می تواند باعث ایجاد ولتاژ خنثی زمین شود

– خرابی عایق و ارتینگ ضعیف بدنه تابلو

اثرات ولتاژ خنثی به زمین

ولتاژ خنثی به زمین می تواند به دلیل سیم کشی نامناسب یا به دلیل ارت نامناسب باشد. در بیشتر موارد، اگر ولتاژ اندازه گیری شده بسیار کم باشد، این ولتاژها تأثیر قابل توجهی بر روی سیستم ندارند. ممکن است روی مدارهای الکترونیکی تأثیر بگذارد اما ممکن است بر برخی دیگر تأثیر نگذارد. در زیر چند اثر ولتاژ خنثی به زمین آورده شده است.

1. ولتاژ خنثی باید بیشتر  ناشی از سیم کشی اشتباه باشد و خطر برق گرفتگی را به همراه داشته باشد.

2. اختلال در عملکرد دستگاه های الکترونیکی.

3. ولتاژهای خنثی به زمین کوچک می توانند چراغ های LED را حتی در صورت خاموش بودن روشن کنند.

4. در صورت نامناسب بودن ارتینگ ممکن است در شبکه های ارتباطی نویز ایجاد شود.

5. اتصال زمین نامناسب می تواند منجر به آسیب تجهیزات در مواقع نوسانات ناشی از نوسانات الکتریکی شود .

راه حل مشکلات ولتاژ خنثی به زمین

راه حل مسائل مربوط به ولتاژ خنثی به زمین با تشخیص علت شروع می شود. در نهایت، تنها دو دلیل می تواند وجود داشته باشد: سیم کشی نامناسب و خرابی یا عدم وجود اتصال زمین. پس از ردیابی علت، می توان مشکل را حل کرد. در اینجا چند مرحله برای رفع مشکل وجود دارد:

برای انشعابات مسکونی:

مرحله 1: یک برقکار مجاز پیدا کنید که بتواند علت را ردیابی کند.

مرحله 2: اتصالات سیمهای فاز، خنثی و زمین را بررسی کنید.

مرحله 3: بررسی ولتاژهای بین هادی های فاز، نول و ارت با استفاده از مولتیمتر

مرحله 4: بررسی سیستم اتصال زمین و همبندی بر اساس دستورالعملهای ملی

مرحله 5: اگر همه چیز درست شد و مشکل همچنان ادامه داشت، ممکن است مشکلی در سیستم توزیع برق وجود داشته باشد.

برای انشعابات صنعتی:

اگر مهندس یا تکنسین هستید، ممکن است از قبل بدانید که چگونه خطاهای زمین را تشخیص داده و آنها را برطرف کنید. در زیر چند مورد اضافی وجود دارد که ممکن است به توجه شما نیاز داشته باشد.

– بارهای تک فاز را طوری تنظیم کنید که به طور مساوی در هر سه فاز توزیع شوند.

– مطمئن شوید که تمام تجهیزات به درستی همبند شده اند.

– اطمینان حاصل کنید که هیچ خرابی عایق در سیستم وجود ندارد.

– مطمئن شوید که ترمینال کابل در تابلو مناسب است و گلند به درستی به زمین متصل شده است.

– اطمینان حاصل کنید که سایز هادی های ارتینگ مناسب و اتصالات مناسب هستند.

– استفاده از چندین میله برای ارتینگ می تواند چند مسیر موازی برای جریان ایجاد کند و اتصال زمین را بهبود بخشد.

– مطمئن شوید که اصلاح ضریب توان مناسب انجام شده است.

– با روش ارت مرده و یا افت پتانسیل مقدار مقاومت اهمی زمین نول و زمین حفاظتی را بررسی کنید.مقاومت بالا نشان دهنده ایراد در سیستم زمین است.

– ازرله نشتی زمین، کور بالانس و سایر دستگاه های جریان باقیمانده برای تشخیص خطای زمین استفاده کنید.

مطابق ماده22 آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی کارگاهها (مصوب شورای عالی حفاظت فنی کشور به ریاست وزارت کار )، در کارگاههای مختلف اعم از مسکونی، صنعتی، شخصی و دولتی میبایست به صورت دوره ای و سالیانه تست اتصال زمین و ایمنی توسط کارشناس ذیصلاح انجام شود.

شرکت ایمن گروه ردگاه به عنوان ارائه دهنده خدمات بازرسی تست و بررسی اتصال زمین آمادگی انجام بازرسی سالیانه از کارگاه شما را دارد.

این شرکت با بهره گیری از کارشناسان مجرب و اصول تست و بازرسی منطبق بر استانداردهای روز تا کنون در مجموعه های بزرگ و کوچک خدمات بازرسی و تست اتصال زمین انجام داده است.

مراحل صدور تاییدیه ارت اداره کار:

1-    بازدید و تست اولیه:

در این مرحله کارشناسان ذیصلاح ارت از محل پروژه بازدید کرده و بازرسی اولیه را مطابق آیین نامه حفاظت الکتریکی کارگاهها و دستورالعمل های ارتینگ و همبندی سازمان نظام مهندسی (استانداردها و دستورالعملهای داخلی) و استاندارد های بین المللی انجام میدهند. در این مرحله از چک لیست اتصال زمین مرکز تحقیقات حفاظت فنی و خدمات ایمنی بهداشت کار استفاده میشود.

بازرسی شامل:

·       بررسی سیستم تغذیه الکتریکی پروژه

·       بررسی سیستم ارتینگ و همبندی پروژه

·       بررسی سیستم حفاظت الکتریکی پروژه

·       اندازه گیری ارت (الکترودهای زمین) پروژه

·       تست پیوستگی همبندی های اصلی و اضافی و بازرسی چشمی همبندی ها

چک لیست اتصال زمین مرکز تحقیقات حفاظت فنی و بهداشت کار

2-    گزارش بازدید و اعلام مغایرات

پس از بازرسی اولیه سیستم ارتینگ و همبندی گزارش بازدید تنظیم میگردد. این گزارش شامل گزارش تست های ارت و همبندی انجام شده مطابق آیین نامه های مذکور و اعلام مغایرت های موجود در پروژه میباشد.

نکته: در صورتی که در بازرسی اولیه مغایرتی مشاهده نگردد در همین مرحله تاییدیه ارت اداره کار صادر میگردد و تاییدیه به مرکز تحقیقات حفاظت فنی و خدمات ایمنی و بهداشت کار ارسال میگردد. اعتبار این تاییدیه مطابق ماده 22 آیین نامه به مدت یک سال میباشد.

3-    اصلاح سیستم ارت و همبندی

کارفرما مکلف است گزارش مغایرت ارائه شده از سوی کارشناس ذیصلاح ارت را مطالعه و موارد مطرح شده را برطرف نماید.

شرکت ایمن گروه ردگاه به عنوان طراح، مجری و تولید کننده تجهیزات ارتینگ و همبندی در صورت صلاحدید کارفرما میتواند به عنوان پیمانکار انجام اصلاحات را به عهده گیرد. در غیر این صورت نظارت بر اجرای اصلاحات ارتینگ و همبندی بر عهده شرکت ایمن گروه ردگاه میباشد.

4-    تست و بازرسی مجدد

پس از انجام اصلاحات مطابق مغایراتهای اعلام شده از سوی کارشناس ذیصلاح ، مجدد بازرسی و تست سیستم ارت و همبندی انجام میشود. این مرحله نیز شامل بررسی سیستم توزیع نیرو (سیستم تغذیه) ، سیستم ارتینگ و همبندی و تست چاه ارت (الکترود زمین) میباشد.

5-    صدور تاییدیه ارت اداره کار

در صورتی که در بازرسی مجدد ، محرز شود که مغایرتها برطرف شده اند ، تاییدیه ارت صادر میگردد و تاییدیه به مرکز تحقیقات حفاظت فنی و خدمات ایمنی و بهداشت کار ارسال میگردد. اعتبار این تاییدیه مطابق ماده 22 آیین نامه به مدت یک سال میباشد.

سیستم ارتینگ عمیق سیستمی است که در آن الکترود زمین فاقد هر گونه اتصالات اضافی می‌باشد. الکترود اصلی در این سیستم، سیم مسی می‌باشد که توسط لوله های آهنی (راد) به‌طول 85 سانتیمتر به داخل زمین هدایت می‌شوند. یک قطعه از این سیستم، موشکی می‌باشد که داری سر سخت و پیکانی شکل است. این قطعه توسط لوله‌های پیش رونده سیم مسی را قفل کرده و توسط نیروی چکش، سیم و لوله در کنار همدیگر با یک سرعت به‌داخل زمین هدایت می‌شوند. برای رسیدن الکترود به عمق بیشتر، از رادهای توسعه‌دهنده به‌طول 85 سانتیمتر استفاده می‌شود.

 در این سیستم در هر لحظه امکان قرائت مقاومت الکترود زمین می‌باشد و می‌توان عملیات پیشروی را تا زمانی انجام داد که به مقاومت مورد نظر رسید.

مزیت‌ها

• لازم نیست بر روی الکترود اصلی از اتصال جوشی یا کلمپی استفاده کنیم.
• موشکی و راد پیشرو سیمی به قطر 16 م‌م تا 95 م‌م را پشتیبانی می‌کنند.
• برای الکترود از انواع سیم‌ها مانند استاینلس استیل، مس و گالوانیزه می‌توان استفاده کرد.
• اگر از سیم مسی استفاده کنیم، رادها به‌عنوان آند از سیم مسی در برابر خوردگی محافظت می‌کنند.
• در هنگام کوبیدن سیم مسی، کنترل کاملی بر روی الکترود وجود دارد.
• در هنگام کوبیدن می‌توان به‌صورت لحظه‌ای مقدار مقاومت را رصد کرد.
• این نوع سیستم به‌دلیل داشتن اجزای کم، به صورت ساده اجرا می‌شود و درصد اطمینان بالایی داد.
• این نوع سیستم وزن کمی دارد.
• از نظر اقتصادی در مقایسه با بقیه سیستم‌ها ارزان‌تر است.

طراحی اصلی

سیستم ارتینگ عمیق مجموعه‌ایست که هیچ نقطه اتصال اضافی ندارد. الکترود زمین، سیم مسی است که توسط رادهایی به طول 85 سانتی‌متر در زمین کوبیده می‌شود. موشکی، سیم مسی را در راد پیشرو محکم نگه می‌دارد. به ازای هر راد توسعه‌دهنده‌ای که به الکترود متصل می‌شود، سیم مسی به‌اندازه 85 سانتی‌متر دیگر در خاک کوبیده می‌شود. کوبیدن تا وقتی در زمین ادامه پیدا می‌کند که مقدار مقاومت الکترود زمین به مقدار مطلوب برسد. راد توسعه‌دهنده آخر که قسمتی از آن بیرون خاک است، بیرون کشیده می‌شود و در پروژه دیگری می‌توان از آن استفاده کرد. معمولا کوبیدن راد توسط چکش برقی صورت می‌گیرد و یک چکش‌خور بین راد و چکش برقی قرار می‌گیرد.

طول عمر بالا

سیستم ارتینگ عمیق شامل راد و سیم مسی است. در این سیستم رادها به‌عنوان آند مانع خوردگی سیم مسی (کاتد) می‌شوند. درواقع راد فولادی خود را فدای سیم مسی می‌کند و به‌همین دلیل این سیستم طول عمر بالایی دارد.

این نوع ترکیب از فلزات، خاصیتی تثبیت‌کننده و خنثی کننده در خاک دارند. اگر در نزدیکی الکترود کابلی با روکش سرب وجود داشته باشد، جریان خوردگی به‌خاطر رادها 40% کمتر از سیستم‌های ارتینگ دیگر است. به عبارت دیگر با اجرای این نوع سیستم، کابل‌های دارای روکش سربی که در نزدیکی سیستم ارتینگ وجود دارند نیز دارای طول عمری دو برابر خواهند بود. تحقیقات نشان داده است که مقدار جریان خوردگی بعد از چند ماه عملا نزدیک به صفر خواهد شد. به این علت که یک لایه قطبی اطراف راد به‌وجود می‌آید. در این حالت جریان خوردگی کم شده و در نتیجه خوردگی کاهش پیدا می‌کند. میزان اثرگذاری این پدیده به خصوصیات خاک برمی‌گردد. یک مصرف کننده AC از نظر تئوری میزان خوردگی کمتری دارد و در این حالت طول عمر سیستم افزایش می‌یابد.   

طراحی و اجرای سیستم ارتینگ عمیق

سیستم ارتینگ عمیق شامل پنج بخش است:

1. موشکی (نوک فولادی)
2. راد پیشرو
3. راد توسعه‌دهنده
4. چکش‌خور
5. الکترود زمین (سیم مسی)

نحوه اجرا

سیم مسی توسط موشکی وارد زمین شده و نگه داشته می‌شود؛ رادهای توسعه‌دهنده توسط پین به راد پیشرو متصل می‌شوند تا سیستم ارتینگ یک ساختار پایدار داشته باشد. یکی از مزیت‌های این روش اجرا این است که مقدار مقاومت هنگام اجرا اندازه‌گیری می‌شود و با توجه به مقدار مقاومت مورد نیاز، به میزان لازم سیم مسی در زمین اجرا می‌شود.

شکل 1: اجزای ارتینگ عمیق

توصیه‌های عملی

• زمین منطقه مورد مطالعه قرار گرفته و با توجه به نوع خاک، سیستم ارتینگ طراحی شود.
• مقاومت ویژه خاک را به‌دست آورید و با توجه به آن می‌توانید میزان عمق الکترود را تخمین بزنید.
• موشکی را به سر سیم مسی متصل کنید. سپس راد پیشرو را وصل کنید. توجه شود که قبل از وصل کردن موشکی به سیم مسی، سیم مسی بهتر است تا زده شود و سپس داخل موشکی قرار داده شود. جهت کوبیدن رادها در خاک نرم، می‌توان از چکش دستی استفاده کرد ولی در خاک سفت، بهتر است از چکش برقی استفاده شود. دقت کنید که در هنگام استفاده از چکش برقی، موشکی به‌طور قائم در خاک کوبیده شود و به هیچ سمتی مایل نشود.

شکل2: متصل کردن سیم مسی به موشکی بوسیله راد پیشرو

• توجه کنید که سیم مسی و راد با سرعت یکسانی در خاک کوبیده شوند. اگر سرعت یکسانی ندارند، یکی از حالت‌های زیر رخ داده است:
  • مقدار راد بیشتری نسبت به طول سیم مسی مورد نیاز است: در این حالت راد در داخل خاک مایل شده ولی سیم مسی از مسیر کوتاه‌تری در زمین پایین می‌رود.
  • راد پایین می‌رود ولی سیم پایین نمی‌رود: اتصال سیم مسی و راد به‌طور کامل قطع شده است یا اینکه رادها خم شده باشند و باید کوبیدن متوقف شود.
  • راد و سیم مسی هیچ‌کدام پایین نمی‌روند: احتمالا راد به صخره یا سنگ بزرگی برخورد کرده است. کوبیدن را به مدت 10 ثانیه ادامه دهید و اگر باز هم پایین نرفت، مکان الکترود را تغییر دهید.

شکل 3: کوبیدن رادها همراه با سیم مسی در خاک

• اگر احتیاج به یک الکترود دیگر هست، فاصله دو الکترود از هم باید 1.5 برابر طول الکترودها باشد.
• در هنگام کوبیدن الکترود، به صورت لحظه‌ای مقدار مقاومت را اندازه‌گیری کنید. اگر چند الکترود موازی دارید، آن‌ها را به هم متصل کرده و سپس مقاومت را اندازه بگیرید.

شکل 4: اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین هنگام کوبیدن

اطلاعات عمومی مرتبط با سیستم ارتینگ عمیق

سیستم ارتینگ

سیستم ارتینگ یک هادی است که با هدف تخلیه جریان خطای الکتریکی یک تاسیسات، در خاک قرار می‌گیرد. وقتی یک فرد درخواست استفاده از برق را دارد، انتظار می‌رود که سیستم ارتینگ خوبی داشته باشد! در واقع اگر سیستم ارتینگ این مشترک به روش بدی اجرا شده باشد، استفاده از تاسیسات برقی احتمال خطر زیادی را برایش دارد. کلیه شرکت‌های تامین‌کننده برق باید در تاسیسات خود الکترودهای استانداردی داشته باشند، تا هنگامی که اضافه ولتاژهای گذرا رخ می‌دهند (عموما توسط صاعقه و سویچینگ شبکه بوجود می‌آیند)، به طرف زمین هدایت شوند و باعث خسارات جانی و مالی نشوند. سیستم ارتینگ باعث حفاظت جانی، حفاظت از تجهیزات، حفاظت در برابر امواج الکترومغناطیسی و امثال آن‌ها می‌شود.

سیستم ارتینگ استاندارد باید: 1) مقاومت الکتریکی پایینی داشته باشد، 2) در تمام فصول پتانسیل زمین را به‌طور مناسب در دسترس قرار دهد، 3) و دارای طول عمر بالایی باشد. به عنوان مثال در برابر خوردگی مقاوم باشد.  

شکل 5: مقاومت ویژه خاک‌های مختلف

وضعیت خاک

رسانایی خاک اهمیت زیادی دارد. با توجه به ویژگی‌های روش‌های مختلف اجرای الکترود در خاک، روش ارتینگ عمیق چه از نظر اقتصادی و چه از نظر فنی مزیت‌های زیادی بر دیگر روش‌ها دارد. رسانایی خاک به علت وجود فرآیند الکترولیتی در خاک است که تحت عنوان هدایت یون شناخته می‌شود. ذرات موجود در خاک مانند شن و ماسه، معمولا نارسانا هستند. از این رو توانایی رسانایی خاک به نسبت آب شور (بدلیل دارا بودن یون) موجود در خاک وابسته است که از طریق نیروهای مویینگی و فشار اسمزی، در فضاهای خالی بین ماسه و ذرات ریز و درشت خاک، پخش می‌شود. آبی که در لایه‌های پایینی خاک وجود دارد، معمولا دارای نمک بیشتری نسبت به آب لایه‌های بالایی خاک است. همچنین در مورد رطوبت هم معمولا چنین قاعده‌ای صدق می‌کند.

شکل 6: مقاومت ویژه خاک به نسبت میزان رطوبت

هر چه میزان رطوبت خاک بیشتر باشد، رسانایی خاک بیشتر است. به‌طور معمول میزان رطوبت خاک بین 5% تا 40% است. اگر میزان رطوبت خاک از 18% کمتر باشد، توانایی رسانایی خاک پایین می‌آید. همچنین یخ‌زدگی میزان رسانایی را پایین می‌آورد. هنگام طراحی سیستم ارتینگ بهتر است تمامی موارد بالا در نظر گرفته شود. تغییرات فصلی تاثیر زیادی بر روی لایه‌های بالایی خاک دارد و رسانایی این لایه‌ها بسیار متغیر است. بهترین طراحی در سیستم ارتینگ زمانی به‌دست می‌آید که الکترود اجرایی به اندازه کافی در خاک کوبیده شود تا تحت تاثیر این عوامل (میزان رطوبت و دمای خاک) نباشد.

شکل 7: تغییرات مقاومت ویژه خاک با توجه به دما

مقاومت ویژه

می‌توان کیفیت خاصیت الکتریکی یک خاک را با مقاومت ویژه بیان کرد که واحد آن اهم‌متر است. بنابراین اگر یک نوع خاک، مقاومت ویژه پایینی داشته باشد (تا 100 اهم‌متر)، رسانایی بالایی دارد. توصیه می‌شود جهت اجرای سیستم اتصال زمین برای هر نوع خاک، مقاومت ویژه اندازه گرفته شود و در صورت امکان این کار در زمان‌های مختلف سال و در شرایط آب و هوایی متفاوت انجام شود. امروزه معمولا برای اندازه‌گیری مقاومت ویژه زمین، روش ونر به‌کار گرفته می‌شود که با استفاده از چهار میله (دو میله جریان و دو میله ولتاژ) انجام می‌گیرد. فاصله میله‌ها باید برابر a در نظر گرفته شود و هر یک از میله‌ها به اندازه 30 سانتی‌متر تا 50 سانتی‌متر متر در زمین کوبیده شوند؛ مقدار مقاومت ویژه خاک از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود: 

ρ = 2 × a × R   Ωm

خاک‌هایی که چندلایه نباشند، مقدار مقاومت ویژه مستقل از a (فاصله بین میله‌ها) است. اما در خاک‌هایی که دارای لایه‌های مختلف هستند، با افزایش فاصله بین میله‌ها، جریان تست از لایه‌های پایین‌تر خاک عبور می‌کند و مقدار اندازه‌گیری بسته به نوع خاک و مقاومت ویژه خاک در عمق l، افزایش یا کاهش می‌یابد. پس برای اینکه از مقدار مقاومت ویژه اندازه‌گیری شده مطمئن شویم، میله‌ها را به فاصله a = 0.75 × l از هم در زمین می‌کوبیم و مانند شکل زیر اندازه‌گیری را انجام می‌دهیم:

شکل 8: اندازه‌گیری مقاومت ویژه زمین

مقاومت سیستم ارتینگ

به علت مقاومت ذاتی بالایی که خاک دارد (10⁹ برابر مقاومت ویژه فلزات)، با عبور جریان از الکترود زمین، گرادیان ولتاژ در اطراف الکترود زمین به‌وجود می‌آید، که با بیشتر شدن فاصله از الکترود، گرادیان ولتاژ کاهش می‌یابد؛ و از فاصله‌ای فراتر نسبت به الکترود (که این فاصله معمولا برابر طول بزرگترین بعد الکترود است)، می‌توان از این گرادیان چشم‌پوشی کرد. از همان تجهیزاتی که برای اندازه‌گیری مقاومت ویژه خاک به‌کار گرفته می‌شود، می‌توان برای اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین استفاده کرد. برای اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین، یک میله ولتاژ و یک میله جریان کافی است. در روش‌های مختلف برای اندازه‌گیری مقاومت، فاصله میله‌ها از الکترود نیز متفاوت است. در زیر دو روش برای اندازه‌گیری مقاومت شرح داده شده است که روش اول خیلی دقیق مقدار مقاومت را به‌دست می‌دهد ولی روش دوم ساده‌تر است.

ایمن گروه ردگاه مشاور شما در سیستم ارتینگ

از نظر اقتصادی، ارتینگ عمیق نیز به صرفه‌تر است چون میزان مواد مصرفی به‌کار رفته در این نوع اجرا خیلی کمتر از دیگر روش‌هاست. 

شکل 11: اتصالات موازی

خوردگی

عمر یک سیستم ارتینگ بستگی به مقاومت الکترود آن در برابر خوردگی دارد. خوردگی به این صورت است که الکترولیت موجود در خاک این امکان را فراهم می‌کند که یون‌های فلزات از آند به کاتد حرکت کنند. در آند، اتم‌های فلزی در الکترولیت خاک حل شده و یون‌های مثبت ساخته می‌شوند (اکسیداسیون) و در کاتد این یون‌ها خنثی شده و بر روی فلز قرار می‌گیرند. در خوردگی گالوانیکی، که بر اثر اتصال دو فلز به یکدیگر به‌وجود می‌آید، سرعت خوردگی بستگی به اختلاف ولتاژ این دو فلز دارد. فلزی که به عنوان فلز نجیب شناخته نمی‌شود، پتانسیل الکتروشیمیایی بالاتری نسبت به فلز نجیب دارد و به‌همین خاطر فلزی که نقش آند را ایفا می‌کند، خورده می‌شود. همچنین ارتباط مستقیمی بین میزان خوردگی و مقاومت ویژه خاک وجود دارد. سرعت خوردگی بستگی به ترکیبات خاک دارد. از فاکتورهای تاثیرگذار می‌توان میزان ph خاک، دما، میزان اکسید خاک، میزان رطوبت خاک و مقاومت ویژه را نام برد. این فاکتورها بر روی سرعت خوردگی تاثیر دارند. I_C را می‌توان با آمپرمتر به‌دست آورد یا از فرمول زیر محاسبه کرد:

I_C = U_g / R_C

U_g: ولتاژ گالوانیکی   

R_C: مقاومت بین دو فلز (بین دو الکترود)

در بعضی موارد می‌توان R_C را با همان تجهیزاتی که مقاومت الکترود زمین را اندازه‌گیری می‌کنیم، بدست بیاوریم. واحد سرعت خوردگی اغلب µm/year در نظر گرفته می‌شود که میزان خوردگی لایه بیرونی فلز را در یک سال مشخص می‌کند. جدول زیر میزان خوردگی را بر اساس مقاومت ویژه خاک نشان می‌دهد. 

میزان خوردگی (µm/year)	مقاومت ویژه
100	ρ < 1 Ωm
100-30	ρ = 1-10 Ωm
30-4	ρ = 10-100 Ωm
قابل چشم‌پوشی	ρ > 100 Ωm

شرکت ایمن گروه آراد به عنوان مجری سیستم های ارتینگ و ساعقه گیر در ایران و تولید کننده و تامین کننده تجهیزات جانبی و تجهیزات سیستم ارت کوبشی یا ارتینگ عمیق همواره یاوری مطمئن در کنار شما و در خدمت صنعت میباشد .